اول ماه مبارک شعبان است. حلول این ماه را که ماه رسالت است بر شما مبارک و میمون باشد. انشاءالله روزیِ خاص، نصیب ما شود.
علامه مجلسی در زاد المعاد، حدیثی قابل عنایت و به سند معتبر نقل میکنند؛ حدیث خوبی است:
وَ بِسَنَدٍ مُعْتَبَرٍ أَنَّهُ سُئِلَ الْإِمَامُ الصَّادِقُ عَلَيْهِ السَّلَامُ عَنْ فَضِيلَةِ صَوْمِ رَجَبٍ فَقَالَ: «وَ لِمَ أَنْتُمْ غَافِلُونَ عَنْ صَوْمِ أَيَّامِ شَعْبَانَ. قَالَ الرَّاوِي: فَمَا هُوَ ثَوَابُ مَنْ صَامَ يَوْماً مِنْ شَعْبَانَ يَابْنَ رَسُولِ اللَّهِ؟ قَالَ عَلَيْهِ السَّلَامُ: وَ اللَّهِ إِنَّ الْجَنَّةَ ثَوَابُهُ. قُلْتُ: يَابْنَ رَسُولِ اللَّهِ فَمَا هِيَ أَفْضَلُ الْأَعْمَالِ فِي هَذَا الشَّهْرِ؟ قَالَ: التَّصَدُّقُ وَ الِاسْتِغْفَارُ، وَ مَنْ تَصَدَّقَ بِصَدَقَةٍ فِي شَعْبَانَ رَبَّاهَا اللَّهُ تَعَالَى كَمَا يُرَبِّي أَحَدُكُمْ فَصِيلَهُ حَتَّى يُوَافِيَ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ قَدْ صَارَ مِثْلَ أُحُدٍ».[۱]
«أنه سئل الإمام الصادق عن فضیلة صوم رجب»؛ از فضیلت روزه ماه رجب صحبت شد؛ «فقال لم أنتم غافلون عن صوم أیام شعبان»؛ چرا از روزه ایام ماه شعبان غفلت دارید؟ «قال الراوی: فما هو ثواب من هو صام یوما من شعبان؟»؛ فضیلت کسی که روزی را از ماه شعبان روزه گیرد، چیست؟ قال علیهالسلام: «و الله ان الجنة ثوابه»؛ فرمودند: بهشت، ثواب این روزه است؛ روزه ماه مبارک شعبان، نتیجهاش بهشت است؛ «قلت یاابنرسولالله! فما هی أفضل الأعمال فی هذا الشهر»؟ بهترین اعمال در این ماه مبارک شعبان چیست؟ «قال التصدق و الاستغفار»؛ فرمودند: دو چیز است: صدقه دادن و دیگری استغفار؛ اول روزه را مطرح کردند و بعد صدقه و استغفار. در برخی روایات آمده است که اگر کسی به عذری نتوانست ماه مبارک شعبان و ماه رجب را روزه بگیرد، برای هر روزی صدقه بدهد؛ و صدقه این ماه، مهم است. «و من تصدق بصدقة فی شعبان»؛ هر کس صدقه در شعبان بدهد – تا صحبت صدقه میشود، ذهنها به صدقه مالی میرود؛ این صدقه مالی، خوب است؛ انصراف ذهنی هم دارد، ولی عام است؛ اخلاق و سلام و خوبیها هم، قابل صدقه دادن است. صدقه، عنوان عامی است؛ به تفسیری که ما عرض میکنیم، هم مادی است و هم معنوی؛ هم مال است و هم غیر آن؛ مطلب علمی را القا کند به دیگری، به نیت صدقه؛ راه، باز است؛ این صدقه، عام است؛ – «و من و تصدق بصدقة فی شعبان رباه الله کما ربا أَحد فصیلَه»؛ خدا این صدقه را افزایش میدهد، مانند اینکه دامدار، بچه شترها را تربیت میکند؛ این قدر رشد میکند این صدقه مادی و معنوی، «حتی یوافی یوم القیامة»؛ تا برابری با روز قیامت میکند؛ موافات و جزایش در روز قیامت مشخص میشود؛ «و لقد صار مثل أُحد»؛ این درهم و دینار، مانند کوه احد میشود.
علت نامگذاری ماه شعبان
حضرت رسول صلیاللهعلیهوآله سوال کردند که میدانید چرا شعبان را، شعبان میگویند؟ فرمودند: «یتشعب منه خیر کثیر لرمضان».[۲] در این تقسیم و شعبه شعبه شدن خیرات، ظرف وجودیمان را و آه درونمان را به محضر حضرت حق ببریم. «الهی صد هزار مرتبه شکرت که جز آه در بساط ندارم». انشاءالله این بساط را پهن کنیم و از خیرات این ماه استفاده کنیم. «الهی در قسمت آباد وجود، بیش از این قسمت ما نبود؛ یا اباالقاسم مددی».[۳] انشاءالله وجود ذی جودی داشته باشیم؛ با مراقبه و محاسبه این ماه، نفس خود را بپرورانیم؛
مداومت بر صلوات شعبانیه و مناجات شعبانیه در ماه شعبان
از مناجات این ماه با صلوات شعبانیه غفلت نکنیم؛ فرازهای مناجات شعبانیه را تأمل کنید؛ اگر میتوانیم هر روز، یا هفتهای یک بار، یا چند بار در این ماه، مناجات شعبانیه را بخوانیم. بسیجیها و روحانیون از جبهه به خدمت امام رحمهالله آمده بودند؛ روحانیای به نمایندگی توصیه خواستند؛ ایشان فرمودند: مناجات شعبانیه را بخوانید و یادتان نرود. رزقناالله ایانا و ایاکم.
[۱] زاد المعاد، العلامة المجلسي، ج۱، ص۵۰٫
[۲] مستدرك الوسائل، المحدّث النوري، ج۷، ص۴۸۴٫
[۳] الهی نامه.